Via via werd ik laatst gewezen op een interessante test: de Enneagram Type test. Het Enneagram brengt je persoonlijkheid in kaart op basis van motivatie, in plaats van gedrag. Het gaat ervan uit dat iedereen bepaalde basisbehoeftes heeft, maar ook basisangsten. En deze drijfveren bepalen, volgens Enneagram, voor een belangrijk deel je persoonlijkheid en sterke en zwakke punten.

Nu vind ik zelf over het algemeen dit soort persoonlijkheidstesten wel grappig, maar doet het me vervolgens eigenlijk vrij weinig. Bij Enneagram was dit voor mij anders. De scherpte waarmee de type-beschrijving met de meeste overeenkomsten uit de test (Type 5 in mijn geval) overeenkomt met de manier waarop ik door het leven ga, vind ik indrukwekkend. Behoeftes en angsten zijn erg scherp gedefinieerd.

Mocht je meer willen weten over Type 5 en alle andere typen, dan heeft het Enneagram Instituut een uitvoerige beschrijving, die mijns inziens nog toereikender is dan de beschrijving die je krijgt vanuit de Nederlandse test.

Kanttekening

Nu wil ik je zeker niet aanraden om Enneagram direct je nieuwe geloof te maken en alles over te nemen dat er over jouw ‘hoofd-type’ staat. Maar wel is het wellicht interessant om het eens te gebruiken ter reflectie. Het kan zomaar weer eens in kaart brengen welke zaken jij belangrijk vindt en tegelijkertijd de zaken waar jij moeite mee hebt. In het ergste geval vind je geen enkele herkenning of ben je het volledig oneens met de uitkomsten. Ook dat maakt verder niets uit.

Nu is er nog een komische kanttekening die ik nog even moet plaatsen, voordat ik een aantal van mijn inzichten deel: Type-5 mensen zijn in principe onderzoekers, waarbij een grote honger bestaat naar meer begrip van de wereld om je heen. Een Enneagram test plus toelichting is natuurlijk ook een vorm van inzicht in jezelf en de wereld om je heen, waardoor ik deze reflectie heel erg kan waarderen. Maar dat kan voor jou natuurlijk helemaal anders zijn.

Dus doe ermee wat je wilt, wie weet dat mijn eigen inzichten je nog kunnen inspireren :-).

Voorbeelden van inzichten

Mijn positieve trigger bij Enneagram begon eigenlijk al vanuit de basisinzichten die horen bij Type-5:

Angst: Bang om incompetent, incapabel te zijn

Behoefte: Capabel en competent zijn

“Want to possess knowledge, to understand the environment, to have everything figured out as a way of defending the self from threats from the environment.” 

Heel logisch en simpel zou je zeggen, maar wel kenmerkend. Ik vind het belangrijk om het begrip van mijn bezigheden te optimaliseren. Ik wil graag een goede korfballer zijn. Ik wil graag goed kunnen programmeren. Ik wil graag goed zijn in het spelen van spelletjes. Ik wil graag een ‘goed’ mens zijn. In plaats van iets ‘goed’ willen kunnen, zou je ook kunnen zeggen dat ik het graag wil begrijpen.

Want begrip zorgt uiteindelijk voor een beter inzicht binnen dat kader, waardoor je ‘beter’ kunt worden. En dit biedt weer bescherming. Door oorzaken te achterhalen kan ik mezelf hierop aanpassen en ervan leren. En zo is dit mijn copingsmechanisme voor het leven in de wereld.

De angst hierbij is logischerwijs dat ik dit niet meer zou kunnen. Zo vind ik het lastig om voor mij onbekende terreinen als dementie en depressiviteit te accepteren als een mogelijke, latere waarheid. Fysieke, oncontroleerbare(?) aandoeningen die je geestelijke competentie verlammen. Dat vind ik echt een enge gewaarwording.

Experimenteren en testen

Een volgende krachtige quote die mij prikkelde, was de volgende:

“They do not accept received opinions and doctrines, feeling a strong need to test the truth of most assumptions for themselves.”

Ik denk dat ik vrij kritisch ben en altijd op zoek naar nieuwe manieren om tot een bepaald resultaat te komen. Daarnaast ben ik geen fan van onderzoeken en wetenschappelijke uitkomsten, vooral omdat ik de absolute, tijdloze ‘waarheid’ ervan vaak in twijfel trek.

Onorthodox

Ook het innemen van onorthodoxe standpunten of het uitproberen van, voor de maatschappij, vreemde concepten geeft mij veel geluk en ook dat staat daar eigenlijk vrij letterlijk beschreven (nadruk van mij):

“Knowledge, understanding, and insight are thus highly valued by Fives, because their identity is built around “having ideas” and being someone who has something unusual and insightful to say. For this reason, Fives are not interested in exploring what is already familiar and well-established; rather, their attention is drawn to the unusual, the overlooked, the secret, the occult, the bizarre, the fantastic, the “unthinkable.” Investigating “unknown territory”—knowing something that others do not know, or creating something that no one has ever experienced—allows Fives to have a niche for themselves that no one else occupies. They believe that developing this niche is the best way that they can attain independence and confidence.”

Het interessante hieraan is, is dat dit volgens Enneagram mijn manier is om met onzekerheid om te aan. Ik bouw allerlei gekke, eigen ideeën op in mijn hoofd en houd mij vervolgens hieraan vast. Zo ben ik expert binnen mijn eigen vreemde denkwijze en heb ik dus zekerheid en onafhankelijkheid.

De uitdagingen

Vanuit je eigen Enneagram type worden diverse uitdagingen beschreven om meer ‘gezond’ te worden. Deze uitdagingen zijn verdeeld in diverse niveaus (1 t/m 9), waarbij negen staat voor ‘volledig ongezond’ en één voor ‘volledig gezond’. Je gezondheidsniveau is daarbij iedere keer een momentopname, aangezien iedere situatie een ander gezondheidsniveau in je naar boven kan brengen.

Zo zou ik op mijn best (niveau 1) het volgende kunnen nastreven:

“Become visionaries, broadly comprehending the world while penetrating it profoundly. Open-minded, take things in whole, in their true context. Make pioneering discoveries and find entirely new ways of doing and perceiving things.”

Een interessante uitdaging wat mij betreft en ook iets wat ik in anderen bewonder. Om daartoe te komen is zelfinzicht cruciaal en is het allereerst ook belangrijk om te kijken naar je zwakke punten. Het grappige is dat een zeer kenmerkend zwak punt van mijzelf (de game-verslaving), ook wordt beschreven als bekende valkuil voor Enneagram Type-5:

“Notice when you are getting intensely involved in projects that do not necessarily support your self-esteem, confidence, or life situation. It is possible to follow many different fascinating subjects, games, and pastimes, but they can become huge distractions from what you know you really need to do. Decisive action will bring more confidence than learning more facts or acquiring more unrelated skills.”

Samengevat

Ik hoop dat ondanks de persoonlijke invalshoek en analyse van dit artikel, het ook voor een deel inzicht biedt in de waarde van zelfreflectie en de mogelijke hulp van een Enneagram daarbij. Het leven zit vol met interessante behoeften, angsten en uitdagingen en ieder beetje inzicht dat je daarin op kunt doen is mijns inziens erg waardevol.

Of je dit doet via een Enneagram of op een andere manier, dat maakt niet uit, maar uiteindelijk is je bewustzijn altijd maar het topje van de ijsberg en kunnen nieuwe invalshoeken soms zomaar het waterpeil een beetje laten dalen, zodat je meer ervan te zien krijgt. Zo krijgen we langzaam maar zeker beter inzicht in onze fundering en kunnen we beter verklaren waarom we de dingen zo doen en zien. En dat begrip draagt hopelijk bij aan een gelukkigere wereld :-).

Mocht je de test ook willen doen en interessante inzichten willen delen, dan ben ik zoals altijd benieuwd!